T24 Dış Haberler
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türkiye de dahil rastgele bir ülkenin Rusya ile Ukrayna ortasında arabuluculuk çabalarının, Devlet Başkanı Volodimir Zelenski‘nin Moskova ile müzakereleri yasaklayan kararnamesini iptal etmemesi nedeniyle muvaffakiyete ulaşamayacağını söyledi lakin Ankara’nın Ukrayna’ya silah satışını eleştirdi. Lavrov, “Ne yazık ki Ankara, Kiev rejimiyle askeri-teknik alandaki iş birliğini sürdürüyor. Türk silahları, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri tarafından Rus askeri işçisini ve sivil vatandaşları öldürmek için kullanılıyor” dedi. Rusya Dışişleri Bakanı ayrıca Türkiye-Suriye normalleşmesiyle ilgili de konuştu ve “Her iki başşehirden de diyaloğun yine başlatılmasına önemli ilgi duyulduğuna dair sinyaller geldiğinden, müzakere sürecinin süratle tekrar başlatılmasını etkin bir formda teşvik edeceğiz” dedi. Lavrov, Türkiye’nin BRICS üyeliğine ait olarak da “Türkiye’nin birliğe iştirakinin parametrelerine ait karar, oybirliği temelinde ve tüm BRICS ülkelerinin ve Türkiye’nin hâkim tercihine hürmet gösterilerek verilecek” ifadelerini kullandı.
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Kazan’da yapılan BRICS toplantısı sonrası dünya basınından temsilcilere konuştu. Hürriyet’ten Hande Fırat‘ın aktardığına nazaran; Lavrov, Ukrayna savaşından Türkiye’nin BRICS üyeliğine, Gazze savaşından Türkiye-Suriye olağanlaşmasına kadar değerli hususlarda açıklamalarda bulundu.
Suriye ile normalleşme
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Kazan’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmedeki başlıklardan biri de Türkiye-Suriye normalleşmesiydi. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, açıklamalarında, yaşanan süreci şöyle anlattı:
“- Suriye -Türkiye alakalarının olağanlaşması, Suriye’de sürdürülebilir istikrar ve Ortadoğu bölgesinde güvenliğin güçlendirilmesi açısından büyük ehemmiyet taşıyor.
– Rusya, Şam ile Ankara ortasındaki ihtilafları ortadan kaldırmak için dengeli bir halde uğraş sarf ediyor.
– Astana Süreci’nin garantör ülkelerinin dışişleri bakanlarının 27 Eylül’de New York’ta yaptığı toplantıda Türk ve İranlı meslektaşlarımla bu mevzuyu ele aldık.
– Geçen yıl Moskova’da, Rusya-İran-Suriye-Türkiye dörtlü formatı çerçevesinde dışişleri bakanlıkları, savunma bakanlıkları ve istihbarat servisleri seviyesinde bir dizi temas gerçekleştirildi. Suriyeli sığınmacıların geri dönüşü, terörle çaba ve hudutların güvenliğinin sağlanması da dahil olmak üzere bilhassa ilgi gerektiren hususlar belirlendi.
– Şam ve Ankara’nın durumlarında ortaya çıkan görüş ayrılıkları müzakere sürecinin duraklamasına neden oldu. Suriye hükümeti, öncelikle Türk askeri birliklerinin Suriye Arap Cumhuriyeti topraklarından çekilmesi konusuna netlik kazandırılması gerektiğinde ısrar ediyor. Türkiye, prensip olarak Suriye’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne olan bağlılığını teyit ediyor lakin birliklerin çekilmesi konusunu daha sonra ele almayı teklif ediyor.
Her iki başşehirden de diyaloğun tekrar başlatılmasına önemli ilgi duyulduğuna dair sinyaller geldiğinden, müzakere sürecinin süratle tekrar başlatılmasını faal bir formda teşvik edeceğiz”
Gazze savaşı: Tahlil 1967 sonlarında Filistin devleti kurulmasıyla mümkün Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov Gazze savaşında tahlilin 1967 sonları doğrultusunda Filistin devleti kurulmasıyla mümkün olacağını söyledi: – “Arap-İsrail çatışmasına tahlil bulunamaması, yeni bir şiddet dalgasına yol açtı: Gazze’de on binlerce suçsuz Filistinli öldü, Lübnan’da kurbanların sayısı binlere gerçek gidiyor ve giderek daha fazla ülke çatışma girdabına sürükleniyor. Rusya, İsrail’in Hamas ve Hizbullah siyasi önderlerinin yanı sıra üst seviye İranlı askeri yetkilileri öldürmesini kınadı. Bu hareketlerin BM Güvenlik Kurulu nezdinde değerlendirilmesini önerdik. Lakin Güvenlik Konseyi’nin Batılı üyelerinin direnişi nedeniyle bu mümkün olmadı. – Şiddetin daha da tırmanmasına ve durumun denetimden çıkmasına yol açacak adımlardan kaçınma daveti yapıyoruz. Bu çatışmanın kazananı olmayacak. – Durumu normalleştirmenin yolu, akan kanın durdurulmasından ve Filistin-İsrail çatışmasına genel kabul görmüş milletlerarası hukuk yerinde siyasi tahlil bulunması için gereken şartların yaratılmasından geçiyor. – 1967 sonları içerisinde bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını öngörüyor. Lakin bu türlü bir tahlil, Ortadoğu’da sürdürülebilir barışı garanti edebilir.” |
“Ne yazık ki Ankara, Kiev rejimiyle askeri-teknik alandaki iş birliğini sürdürüyor”
Rusya Dışişleri Bakanı, Ukrayna savaşıyla ve tahlil için geliştirilen arabuluculuk eforlarıyla ilgili de konuştu. Lavrov, “Türkiye’nin Ukrayna krizinin tahliline yönelik uğraşlarını takdir ediyoruz” dedi fakat Ankara’nın Kiev’e silah satışını eleştirdi. Lavrov, “Ne yazık ki Ankara, Kiev rejimiyle askeri-teknik alandaki iş birliğini sürdürüyor. Türk silahları, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri tarafından Rus askeri işçisini ve sivil vatandaşları öldürmek için kullanılıyor. Türk idaresinin arabuluculuk hizmetleri sağlamaya hazır olduğuna ait açıklamaları göz önüne alındığında, bu durumun şaşkınlık yaratmaması mümkün değildir” dedi.
“Hasımlarımızın planlarında barış yer almıyor”
Lavrov şöyle devam etti:
“- 2022 ilkbaharında şahsen Türk tarafı, İstanbul’da Kiev’in temsilcileriyle istişareler için bir platform sağladı ve Tahıl Anlaşması’nın imzalanmasına katkıda bulundu.
-İstanbul’daki müzakereler, Vladimir Zelenski’nin çatışmayı durdurabilecek ve ilgili tarafların çıkar istikrarını sağlayabilecek mutabakatlara girmesini yasaklayan Anglo-Saksonlar tarafından “gömüldü.”
-Rusya siyasi tahlile açık. Lakin süreksiz bir ateşkesten değil, çatışmanın temel nedenlerini ortadan kaldırılarak sona erdirilmesinden bahsetmemiz gerekiyor. Bunlar ortasında NATO’nun doğuya gerçek genişlemesi, Rusya’nın hayati güvenlik çıkarlarına yönelik tehditler oluşturulması ve Kiev rejiminin Rusların ve Ukrayna’daki Rusça konuşan sakinlerin haklarının ihlal edilmesi yer alıyor.
-Şu anda hasımlarımızın planlarında barış yer almıyor.
-Devlet Başkanı Vladimir Putin’in bu yılın haziran ayında ortaya koyduğu barış inisiyatifine Ukrayna’nın verdiği cevap, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin Kursk Bölgesi’ni istila etmesi ve başka hudut bölgelerindeki gayelere hava akınları düzenlemesi oldu.
-Washington ve müttefikleri Kiev’e her türlü takviyesi veriyor ve Rusya topraklarının derinliklerine saldırmak için Batı üretimi uzun menzilli füzeleri kullanma mümkünlüğünü tartışıyorlar. Vladimir Zelenski, Moskova ile müzakereleri yasaklayan kararnamesini iptal etmedi. Bu türlü bir durumda Türkiye de dahil rastgele bir ülkenin arabuluculuk gayretlerinin muvaffakiyete ulaşması pek mümkün görünmüyor”
Türkiye’nin BRICS üyeliği: Buna oy birliğiyle karar vereceğiz
Türkiye’nin BRICS üyeliği konusunda da açıklamalarda bulunan Lavrov, “Türkiye’nin BRICS’in daha da geliştirilmesine değerli katkı sağlayacak güçte olduğundan eminim. Türkiye’nin birliğe iştirakinin parametrelerine ait karar, oybirliği temelinde ve tüm BRICS ülkelerinin ve Türkiye’nin hükümran tercihine hürmet gösterilerek verilecek” dedi.
ABD seçimleri: Kim kazanırsa kazansın ABD’nin Rus düşmanlığı değişmez Rusya Dışişleri Bakanı “Moskova, Beyaz Saray’da hangi lider adayını görmeyi tercih eder?” sorusunu da yanıtladı: – “Bizim rastgele bir tercihimiz yok. Vakti vaktinde Trump idaresi, öncekilerle karşılaştırıldığında en fazla sayıda Rusya tersi yaptırımı yürürlüğe koydu. – ABD’deki Rus düşmanlığı sarmalını hududa kadar zorlayan mevcut liderin idaresi altında, ülkelerimiz direkt bir askeri çatışmanın eşiğinde bulunuyor. – Seçimleri kim kazanırsa kazansın, ABD’nin Rus düşmanlığı çizgisinin değişeceğine dair bir perspektif görmüyoruz. – Amerikalılar birbirimizin çıkarlarına hürmet ve karşılıklılık prensibi temelinde dürüst bir mutabakat yapma niyetlerinin ciddiyetini ortaya koyarlarsa ve ortaya koyduklarında, biz kendi ismimize diyaloğa hazır olacağız.” |
Sinop Nükleer Santali: Her iki taraf da bundan yararlı çıkacaktır
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Rusya ile Sinop Nükleer Santralı için önemli adımlar atabiliriz” açıklamasını yapmıştı. Lavrov bu bahiste bir gelişme olup olmadığı ve Batı’nın Rusya’ya yönelik ambargosunun tesirleri hakkında da konuştu:
“- Türk hükümeti, Sinop Nükleer Güç Santralı’nın inşaat projesinin nasıl, hangi temelde ve kimin katkılarıyla gerçekleştirileceğine karar vermeli.
– Rusya’nın iştirakine ait parametreler üzerinde muahedeye varabilirsek, bize nazaran her iki taraf da bundan çıkarlı çıkacaktır. Akkuyu NGS’nin inşa edilmesi üzere başarılı bir iş birliği örneğimiz var.
– Rusya yaptırım baskısına ahenk sağladı ve muvaffakiyetle gelişiyor. Satın alma gücü paritesine nazaran GSYİH açısından dünyada dördüncü, Avrupa’da ise birinci sıradayız. Rusya iktisadının bu yılki büyümesi yaklaşık yüzde 3.9 civarında olacak. Dünyanın en büyük ekonomileri ortasında yüzde 2.4 ile en düşük işsizlik oranına sahibiz.
– ABD, Rusya ile ticaret yapmaya ilgi duyan yabancı ortakların imkânlarını kısıtlamaya çalışıyor. Ne yazık ki Türkiye de bir istisna değil. Pratik işbirliğimizin perspektifleri, uzmanların yakın gelecekte karşılıklı olarak kabul edilebilir tahliller bulup bulamayacağına bağlıdır.”