Rusya, geçtiğimiz günlerde kendilerine uygulanan kimi ambargoların kaldırılmasını koşul koşarak Tahıl Koridoru Anlaşması’ndan çekilmişti. TÜRİB Genel Müdürü Ali Kırali, söz konusu kararın Türkiye’yi nasıl etkileyeceğini, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) bu durumu nasıl yöneteceğini, TMO’nun yapacağı alımları ve lisanslı depoların doluluk oranlarını İHA muhabirine kıymetlendirdi. Kırali, “Hem dünya hem Türkiye hasadın ortasında. 2022’nin başında başlayan savaşla önemli önlemler alındı. Ülkeler de yüklü stokla 2023 hasadına girdi. Bu nedenle tesirin en az olmasını bekliyoruz. Zati kısa vadeli dalgalanma olsa da yurt dışı fiyatlarda iki üç gün içinde toparladı. Tahıl koridorunun iptali kararı yurt içi fiyatlara hiç tesir etmedi. Biz de hakikaten bu sene yurt içindeki hasatta bolluğu yönetmeye çalışıyoruz. 2022’den beri savaştan sonra alınan önlemler ve iki dönem art geriye çok verimli hasat geçirmemiz nedeniyle TMO bolluğu yönetmeye çalışıyor. Bu nedenle tahıl koridorunun iptali kararının yurt içi fiyatlara en az tesiri olmasını bekliyoruz” dedi.
“Rusya’nın bir mühlet sonra (Tahıl Koridoru Anlaşması’na) geri döneceğini kestirim ediyorum”
Tahıl koridorunun iptali kararının uzayacağını düşünmediğini lisana getiren Kırali, “Sonuçta Rusya ve Ukrayna dünyanın tahıl ambarı. Ukrayna kadar Rusya’nın da eserlerini çıkarması gerekiyor. Olağan ki bir diplomatik çaba, restleşmeler oluyor. Bunlar ekonomik araç olarak kullanılıyor. Tahıl koridoru da bunlardan biri. Ben Rusya’nın bir mühlet sonra muahedeye geri döneceğini varsayım ediyorum. Bu nedenle uzamadığı sürece tahıl koridorunun iptali kararının en azından önümüzdeki iki-üç ayda asgarî kalacağını düşünüyorum” değerlendirmesini yaptı.
“Türkiye’nin depoları dolu”
Tahıl koridorunun iptal edilmesinin tesirlerini Türkiye özelinde pahalandıran Kırali, “Türkiye’nin etkileneceğini zannetmiyorum. Türkiye’nin depoları dolu. Hasat devam ediyor. Rekolte çok uygun. Yağışlar şubata kadar bizi biraz huzursuz etti lakin şubattan sonra iklim kaideleri harikaydı. O yüzden de güzel bir hasat oluyor. TMO alım kelamı verdi. Son kiloya kadar alacaklarını söyledi. Bunu da uygulayacaktır devletimiz. O nedenle ben stok manasında Türkiye’nin hiçbir meşakkati olacağını düşünmüyorum kısa vadede. Uzun vadede de kesinlikle bu karara tahlil bulunacağını düşünüyorum” sözlerini kullandı. “Son teknoloji eseri lisanlı depolardaki eserlerin burada inançlı, şeffaf, derin bir piyasada el değiştirmesini her birlikte sağlayalım” 26 Temmuz’da TÜRİB’in dört yaşını dolduracağını hatırlatan Kırali, “Kısa periyotta çok önemli bir büyüme kaydetti TÜRİB. Elektronik eser senetlerinin ticaretinde 126 milyar liralık süreç gerçekleşti. 32 milyon ton eser el değiştirdi bu dört yılda borsamızda. Son iki yılda TMO yükü koydu piyasaya her yerde olduğu üzere bizim borsamızda da. 2020 ve 2021 yılında yüzde 90’lara varan özel kesim süreçleri gördük borsada. İnşallah bu ekstrem iki yılın akabinde TMO da geri çekilerek daha istikrarlı bir piyasa olmasını sağlayacak. Bugüne kadar olduğu üzere çiftçilerimizi, sanayicilerimizi borsamıza davet ediyorum. Son teknoloji eseri lisanlı depolardaki eserlerin burada inançlı, şeffaf, derin bir piyasada el değiştirmesini her birlikte sağlayalım” diye konuştu.
“(Lisanslı) Depoları çoğaltmamız gerekiyor”
Lisanlı depoculuğun ve Eser İhtisas Borsası’nın besin güvenliği konusunda Türkiye’nin ürettiği son 15 yıldaki en somut proje olduğunu lisana getiren Kırali, “Hedefine de vardı bu proje. Bunu daha da büyütmemiz gerekiyor. Zira son iki yılda olduğu üzere bolluk yıllarında depo ezası çekiyoruz. Şu anda bu meşakkat yaşanıyor. Kahırlar içinde en istediğimiz malın bol olduğu ve nereye koyacağımızı bilmediğimiz bir ortam. Lakin yeniden de bu lisanlı depoları artırmamız gerekiyor. Zira bir iklim krizinin içindeyiz. İki sene bolluk oldu lakin önümüzdeki yılın ne olacağını hiçbirimiz bilmiyoruz. Tahminen de rekor sıcaklıklar kaydedilecek. Tahminen tekrar bir kuraklık yılı olacak. O nedenle bu depoları çoğaltmamız gerekiyor” dedi.