Aralık ayının birinci haftasında yapılması beklenen “Asgari Fiyat Tespit Komisyonu” 6 milyondan fazla vatandaşın cebine girecek parayı belirleyecek. Minimum fiyata çalışan dar gelirli vatandaşın gözü kulağı gelecek artırım haberindeyken Merkez Bankası enflasyon beklentisini yükseltti.
Enflasyon beklentisinin artışı minimum fiyat için hazırlanan senaryoları değiştirdi. Artırım oranının belirlenmesinde enflasyon en kıymetli data olarak öne çıkarken dikkate alınacak dört ek kriter daha bulunuyor. Ayrıyeten öne çıkan iki güçlü sayı da barizleşti.
ASGARİ FİYATLI ARALIK AYINI BEKLİYOR
Ocak 2025 taban fiyat artışı için geri sayım sürerken, Minimum Fiyat Tespit Kurulu, aralık ayı başında hükümetin davetiyle toplanacak. Toplantılarda TÜRK-İş’in ömür maliyeti dataları, TİSK’in talepleri, Bakanlığın çalışmaları ve en belirleyici öge olarak enflasyon dataları pahalandırılacak. 2025’te taban fiyatın hangi düzeyde olacağı ise merak konusu.
HESAPLAMADA NELERE BAKILACAK?
Ocak 2025 minimum fiyat artışında 6 aylık enflasyon beklentisi toplantılarda kilit bir bilgi olarak pahalandırılacak. Fakat minimum fiyat belirlenirken sırf enflasyon değil, beş temel faktör göz önünde bulundurulacak. Bu faktörler ömür maliyetleri, patron talepleri, çalışanların geçim şartları, Bakanlık tahlilleri ve ekonomik büyüme datalarından oluşuyor.
Toplam 15 kişilik Taban Fiyat Tespit Komitesi, aralık başında toplanarak dört görüşme yapacak: Üç kıymetlendirme ve bir karar toplantısı. Yeni minimum fiyatın aralık sonunda açıklanması bekleniyor.
ASGARİ FİYAT ARTIRIMINDA 5 DATA MASADA OLACAK
6 aylık enflasyon kestirimi: Gelecek 6 ay için enflasyon beklentisi, artırım oranında temel göstergelerden biri olacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı anketleri: İşçi, işveren ve halk ortasında yapılacak anketlerle beklentiler geniş bir perspektifle ele alınacak.
Büyüme oranları: Ülkenin ekonomik büyümesi, fiyat artışında kıymetli bir kriter olacak.
TİSK bilgileri: Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu’nun işgücü maliyetleri ve dal gereksinimleri dikkate alınacak.
TÜRK-İş dataları: Türkiye Personel Sendikaları Konfederasyonu’nun bilgileri, çalışanların hayat maliyetleri ve geçim şartlarını yansıtacak.
MERKEZ’İN ENFLASYON BEKLENTİSİ YÜKSELDİ
2025 yılı Ocak ayından itibaren geçerli olacak minimum fiyatta belirleyici 10 aylık enflasyon dataları açıklandı. Tüketici Fiyat Endeksi 2598,91 düzeyine çıkarken, 10 aylık enflasyon yüzde 39,77 oldu. Kasım ve aralık ayı enflasyon dataları eklendiğinde 2024 yılı enflasyon oranının yüzde 45’e ulaşması bekleniyor. 2024 yılının son enflasyon raporunda Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, bankanın yıllık enflasyon varsayımını yüzde 44 olarak revize etti.
ASGARİ FİYATIN NE KADAR OLMAYACAĞI MUHAKKAK OLDU
Yaklaşık 6 milyon minimum fiyatlı ve taban fiyatı emsal göstererek maaşına artırım bekleyecek milyonlarca çalışanın gözü kulağı Aralıktaki toplantıda. Merkez’in enflasyon açıklaması sonrası artış formülleri göz önüne alındığında taban fiyatın ne kadar olmayacağı muhakkak oldu.
İşte taban fiyat için senaryolar:
ASGARİ FİYAT İÇİN 1. SENARYO
Merkez Bankası’nın yüzde 44 enflasyon iddiasına nazaran taban fiyat artışı şu halde hesaplanıyor:
Brüt Taban Fiyat: 28 bin 803 TL
SGK Primi yüzde 14 (Çalışan Payı): 4 bin 32 TL
İşsizlik Sigortası Primi yüzde 1 (Çalışan Payı): 288,04 TL
Kesintiler Toplamı: 4 bin 320,55 TL
Net Taban Fiyat: 24 bin 483,05 TL
İşverene Maliyeti (Aylık): 33 bin 844,23 TL
ASGARİ FİYAT İÇİN 2. SENARYO
Önceki yıllarda minimum fiyat artışlarının çoklukla enflasyon oranlarının üstünde olduğu görülüyor. 2025 için de enflasyon beklentileri dikkate alındığında, 25 bin TL’nin ruhsal hudut olarak öne çıktığı belirtiliyor. Bu durumda:
Brüt Minimum Fiyat: 29 bin 411,77 TL
SGK Primi yüzde 14 (Çalışan Payı): 4 bin 117,65 TL
İşsizlik Sigortası Primi yüzde 1 (Çalışan Payı): 294,13 TL
Kesintiler Toplamı: 4 bin 411,77 TL
Net Taban Fiyat: 25 bin TL
İşverene Maliyeti (Aylık): 34 bin 558,84 TL